Wyszłam ze swojej norki i oberwałam od życia.

Norkę proszę potraktować metaforycznie, jako krąg osób  z którymi się spotykam, pracuję, knuję i bez których ja po prostu nie żyję. Norkę mam na tyle dużą, że mieści kilkadziesiąt osób, z którymi mi dobrze.

I dobrze.

I to tak dobrze, że dobrze mi tak!

Bo w tej norce tak się zasiedziałam, że o mało co straciłabym związek z rzeczywistością. A tu bach rzeczywistość  mnie pacnęła w czoło i przywołała do porządku. I łuski mnie z oczu spadli – jak mawiała dozorczyni w mojej kamienicy. No i żeby tak dojść do sedna, to muszę przyznać, że w mojej norce w większości są kobiety i w dodatku mądre. I ponieważ z każdym dniem tych mądrych mam w norce więcej, to już tak mi się jakoś zaczęło wydawać, że jak kobieta to znaczy mądra. A tu nic właśnie. Jestem świeżo po kolejnej próbie samolotowej i od tej podróży w moim spisie lęków przeróżnych pojawi się lęk przed polską babcią. Dotychczas w samolocie bałam się rodziców z małymi dziećmi. To znaczy bardziej małych dzieci i ich nieprzewidywalności, ale w samolocie dzieci zawsze mają rodziców. I oni też nieprzewidywalni. A w komplecie potrafią zatruć życie otoczeniu. A od wczoraj będę się bała całych rodzin na czele z babcią. Kiedy weszłam do samolotu i zbliżałam się do mojego miejsca zauważyłam małego czteroletniego chłopczyka. Na resztę nie zwróciłam uwagi. Może dlatego, że dawno nie opuszczałam strefy Schengen i to co przeżyliśmy przy odprawie paszportowej na lotnisku udręczyło i obniżyło moją czujność. Usiadłam, wyjęłam swoje czytadła i wtedy usłyszałam głos pani siedzącej za mną (czyli prawie na mnie ze względu na oszczędność przestrzeni). Glos był donośny, powszechnie słyszalny i z tych, o których moja babcia mówiła kiedyś, że od takiego to zdycha kot. Nie dałoby się przed nim uciec, schować na otwartym polu. W samolocie osaczał, dusił i zażynał człowieka. A pani komentowała wszystko. W dodatku każdy tekst komentarza kwitowała przerywnikiem równie głośnym, który był rodzajem śmiechu z własnego dowcipu a brzmiał jak nerwowy rechot.

Już po chwili zorientowałam się, że pani jest częścią grupy - dziadkowie, młodzi i dziecię jadą na wakacje. Wszyscy siedzą w jednym rzędzie, tylko dziadek ma miejsce za nią, co w niczym nie przeszkadzało konwersować swobodnie. Pani opowiedziała całemu samolotowi, jak w ubiegłym roku kołował, gdy lecieli do Hiszpanii, (rechot). Komentowała to co się działo w naszym samolocie- 0! wypuścił telewizorki (rechot), Jednak schował (rechot) boisz się (to do syna lub zięcia - rechot) widzisz! On się boi (to do dziadka - rechot) Adaś! Tata się boi (to do wnuka – rechot) nie bój się ! (do zięcio/syna rechot) daleko nie spadniemy (rechot).

Wyjęłam z torby zatyczki do uszu, ale kobieta miała siłę przebicia zdecydowanie większą. W tym potoku słów przerywanym rechotem nie było nic, na czym warto by się skupić. Po starcie zorientowałam się, że rodzina jedzie na wakacje z jakiejś odległej od Poznania miejscowości, że czas oczekiwania na lotnisku umilali sobie drinkami (ze szczegółami dowiedzieliśmy się jakimi i za ile) i że wszyscy z wyjątkiem Adasia, czyli małego chłopczyka są pod wpływem. Wszyscy opowiadali dużo i chętnie i bardzo dobrze się bawili. Najbardziej bawiła się babcia. A potem  Adaś miał kryzys i przestał być grzeczny. Były wrzaski i żądania kupna nowego samochód w podniebnym serwisie. Były próby zbiorowego uciszenia wnuka, była zbiorowa akcja wychowawcza i decyzja dziadka o zakupie drinka. Była dyskusja, czy dla wszystkich członków rodziny. Wnuk z wściekłości kopał siedzenia i tych, co siedzieli przed nimi, a tatuś obiecywał mu, że w Turcji kupi i w Turcji w hotelu postawi wszystkim. Ale tyko alkohole lokalne. Babcia zarechotała tysięczny raz, bo to przecież świetny dowcip, że syno/zięć taki dowcipny. W trzeciej godzinie lotu wnuk na chwilę zasnął, ale babcia miała wartę i nadawała bez przerwy, konwersując jednostronnie z którymś z członków rodziny.

Lądowaliśmy w deszczu i mgle, więc babcia wznosiła dowcipne okrzyki Brzoza! Widzę brzozę! (rechot) Boisz się? itd…

Przyjrzałam jej się uważnie. Nie wyglądała na chorą psychicznie. Była zadbaną kobietą ok. 50 lat  i chyba była po prostu zwyczajnie niekulturalna. Na pewno nie z mojej norki. Miałam tak serdecznie dość, że wysiadłabym przez okno, gdybym mogła. A babę najchętniej bym zabiła. Teraz nareszcie rozumiem dlaczego jest taka kontrola przed podróżą w poszukiwaniu wszelkich narzędzi zbrodni.

No ale, jak człowiek chce odpocząć, to musi się zmarnować. Rano wstałam i widok z okna zrekompensował trudy podróży. A potem pełna nadziei poszłam na spotkanie z rezydentką, bo bardzo chciałam wykupić wycieczkę i pojechać do Kapadocji. Młoda Pani Rezydentka przyszła punktualnie i z dużą wprawą opowiedziała o planowanych wyprawach. Przy Kapadocji, słysząc moją deklarację woli zakupu, rozwinęła skrzydła. Pokazała zdjęcia, zapewniła o niezwykłości tego miejsca i na koniec dodała informacje o wspaniałym bonusie w postaci tureckiego wieczoru. Tu wyraźnie się ożywiła. Zapewniła o niezwykłym pokazie tańca derwisza. Im bardziej Pani się rozwijała, tym bardziej ja odczuwałam rosnące wątpliwości. Chciałam zobaczyć Kapadocje, a nie tańcować z derwiszami, z którymi miałam okazję już kilka razy ćwiczyć. W dodatku w towarzystwie rodaków, którzy już w samolocie udowodnili mi, że ja nie pasuję.

- Ależ proszę państwa! To naprawdę jest okazja. Za 120 euro macie państwo super wycieczkę i nawet alkohole w cenie. I alkoholu tyle, że można derwiszom pokazać, jak tańczy się w Polsce - dodała patrząc znacząco na mojego niepijącego męża. Moje wątpliwości wypełniły mnie całą i obudziły uśpioną samolotowym gdakaniem walczącą naturę. I już miałam się odezwać i dać odpór wrogom mej nieprzyzwoitej trzeźwości, gdy usłyszałam:

- A poza tym, co tu państwo będziecie robić. Żeby to był jeszcze jakiś taki hotel, gdzie Jackiem Danielsem myją podłogi. Ale tu tylko plaża i przyzwoite warunki. No to chyba lepiej jechać na wycieczkę do Kapadocji.

I duch mój upadł, a rozum podpowiada, że ja chyba coś jednak przeoczyłam.

Za pięć dni wracam do norki.

Poobijana.

I bez Kapadocji.

Zielone. Ruszyli. Cisza.

- Wiesz, na wakacjach nie byłam nigdzie, bo muszę zrealizować te letnie koncerty (to praca społeczna). Poczekaj chwilę , bo muszę obudzić mamę. Zasnęła biedna, bo dzisiaj takie niskie ciśnienie.

Nie wiem skąd kobiety czerpią tyle sił, by sprostać takim wyzwaniom, jakim jest opieka nad ciężko chorym rodzicem. W tym przypadku los był wyjątkowo okrutny, bo oboje rodzice zachorowali prawie jednocześnie na chorobę Alzheimera. Wzięła wtedy ich oboje do siebie i w jakiś niezwykły sposób godziła ich chorobę ze swoim bogatym życiem. Nadal tworzyła nowe projekty społeczne, działała, prowadziła swoją firmę i dom. Zawsze miła, uśmiechnięta, życzliwa.

- No właśnie! Tam także należałoby przygotować kampanię edukacyjną dla takich ludzi jak ja, którzy nagle musieli nauczyć się, jak żyć z chorym na Alzheimera, jak im pomagać, jak sobie radzić w trudnych sytuacjach. Ja nigdy nie chciałam oddać moich rodziców do domu opieki, ale zanim nauczyłam  się nimi opiekować, minęło wiele czasu. Teraz jestem już bardzo mądra i zorganizowana, ale mogło być znacznie prościej. No i czas zmarnowany na poszukiwania, mogłabym wykorzystać na swoją pracę.

W domu czekała na mnie moja Mama, dużo starsza od tamtej mamy i w porównaniu z nią w znakomitej kondycji.

 A mnie się marzy, żeby było zupełnie inaczej.

Myślę sobie o wysiłku, który nas czeka, by zdobyć potrzebne głosy dla tego projektu i dla tej zmiany w myśleniu o  życiu wielu Polek i Polaków. Na pewno pomogą mi wszystkie rozmowy prowadzone w międzyczasie. Pomoże mi opowieść Magdy o jej ojcu, który przeszedł na emeryturę i usiadł na kanapie. I tak siedział kilka tygodni oglądając po kolei seriale w telewizji. A któregoś dnia zastała swojego ojca, jak siedział na tej samej kanapie przy wyłączonym telewizorze i patrzał na ciemny ekran. Wtedy uświadomiła sobie, że ojciec nie ma żadnego pomysłu, na siebie i jest potwornie samotny. I nagle dotarło do niej, że on nie ma dokąd pójść.

 Naczytałam się ostatnio. Przez moje biurko przewinęła się między innymi książka Marcina Wichy „Rzeczy, których nie wyrzuciłem”, były „Minuty” Izy Klementowskiej. Udało mi się nie przegapić Polityki z artykułem „Nasto-dziadki” oraz Magazynu Gazety Wyborczej z 30.07.17 ze świetnym wywiadem Magdaleny Kicińskiej z niemieckim filozofem Wilhelmem Schmidem „Jestem stary i dobrze” . Przy okazji czytałam jeszcze inne książki, ale wspomniane teksty łączy temat starzenia się. One także umacniają moje przekonanie, że potrzebujemy zmiany. Nimi się nakręcam.

Będzie się działo!

 Na moim biurku leży „Literatura współczesna „źle obecna” w szkole”.
Miałam szczęście, że w moim domu ta zakazana literatura i nieobecni autorzy byli. Ale przecież 140 osób na moim roczniku poznańskiej uczelni i tysiące podobnych w kraju, takiego szczęścia nie miało i później też musieli innych przygotować do matury, na której pytanie o Miłosza, Barańczaka, Herberta i innych wymazanych z pamięci i podręczników mogło i powinno się pojawić. Miałam szczęście, bo moja Mama, prof. Bożena Chrząstowska,  z myślą o nauczycielach zredagowała ten podręcznik. Miałam szczęście, bo uczestniczyłam w przygotowaniu tej książki. Testowałam na moich uczniach, jak te nieznane teksty są przez młodych odbierane. Byliśmy poligonem doświadczalnym dla zespołu redakcyjnego. I uczniowie, i ja wiedzieliśmy, że uczestniczymy w czymś ważnym. O Miłoszu Nobliście – najbardziej zasłużonym dla naszej kultury i przez lata skutecznie usuwanym w niebyt, mówiło się z ogromnym szacunkiem. I do dzisiaj miałam wrażenie, że wojna o prawo do korzystania z dóbr kultury jest już wygrana. Raz na zawsze.
A teraz czuję się jak kombatant, któremu powiedzieli, że walczył w  niewłaściwej bitwie i po niewłaściwej stronie. Patrzę na tytuł  książki i myślę sobie, że to już nie jest chichot historii, tylko rechot jakiś.

Obiecywałam sobie i Czytelnikom, że na moim blogu nie będę napadać na władze. Jak człowiek jest średnio inteligentny, to z łatwością może sobie używać na armii wyznawców Kaczyńskiego ile wlezie, bo to nietrudne. Jego reprezentanci naprawdę dbają o to, by każdego dnia zirytować i dać pożywkę do rozwoju ludzkiej złośliwości. Tyle głupoty, tyle złych decyzji, tyle szkody, ile teraz widać dookoła, to nigdy nie widziałam. A fakt, że komunikacja ze społeczeństwem jest fikcją, przygnębia jeszcze bardziej. Nie chcę mieć bloga, gdzie tylko świst i bluzgi, bo przecież to zostaje w głowie. Także w mojej. Ta władza przeminie i potrzebni będą rozsądni ludzie, zdolni do budowania porozumienia i współpracy.
Ale dzisiaj mam zjazd wytrzymałości. Pogłębiło zniżkę formy spotkanie z moją przyjaciółką, która wróciła z Puszczy Białowieskiej i opowiadała o wrogim nastawieniu mieszkańców do pseudo-ekologów, walczących tam o zaprzestanie wycinki, o pogardliwym stosunku do problemu, do Unii Europejskiej, o wychwalaniu dzielnego ministra. Dlatego tak jak ekolodzy przywiązują się do drzewa w Puszczy Białowieskiej, tak ja do słów poety z wiersza

Nie myślałem, że żyć będę w tak osobliwej chwili. 
Kiedy Bóg skalnych wyżyn i gromów, 
Bóg Zastępów, kyrios Sabaoth, 
Najdotkliwiej upokorzy ludzi, 
Pozwoliwszy im działać jak tylko zapragną, 
Im pozostawiając wnioski i nie mówiąc nic.(…) 

I trzymając się tego porównania do walczących ekologów, podpisuję się pod tym postem:

Tak gorąco nie było nawet w Grecji. Byłam, to wiem na pewno. Podkreślam osobiste doświadczenie, bo jak człowiek poczyta o klimacie, to może się pogubić. Na przykład u nas jest podobno umiarkowany. Ja pytam w czym niby to umiarkowanie się przejawia? Bo te skoki, te różnice to jakaś aberracja klimatyczna, chwiejność, dualizm a nawet dwubiegunowość (żeby się trzymać tylko skrajności) nic z umiarem nie mające wspólnego. No, ale może ja słowa umiar także już nie rozumiem i muszę przyjąć, że dobra zmiana podstępnie zmieniła znaczenia słów niby powszechnie znanych i używanych.

- To one już są dobre? Tyle zjadłeś? – zapytałam nie bardzo rozumiejąc, co w tych pestkach interesującego.

- I teraz już wiesz, dlaczego Belka się tak irytowała wieczorami. A my myśleliśmy, że to psia ściema, by jeszcze raz wyjść do ogrodu. – powiedział Mąż i z miłością spojrzał w czarne ślepia Belki, która zawsze jest w gotowości do pilnowania swojego terytorium i do przyjmowania dowodów uwielbienia.